(ara)flar
(ara)sında
02/2024
Yarışma projesi
BAŞKA-KENDİLERİMİZ İLE
KENDİ-BAŞKALARIMIZ VE
KENDİ-BAŞKALARIMIZ İLE
BAŞKA-KENDİLERİMİZ ARASINDAN
“Akıllı olduğunu düşünemeyecek kadar akıllı
Deli olduğu düşünülmeyecek kadar deli’nin
niçindenliğini bilmediği sıkıntısı geçiyor"
Uyanmak, bir akşam bir adamı yatağından kaldıracak. Adamın gözleri adama uyanışı anlatacak. Gözleri gel gel diyecek.
Doğrulmak adamı kucağına alacak.
Adımın birincisi ayağına sarılacak.İkinci adım birincisinin içinden doğacak. Adımlar ana-oğul babasız sıralanacak.
Adamın gözleri adama bak bak deyecek.
Pencere adamın gözlerini kuşatacak, Bakışlarını caddeye serecek
Görüşleri yayılacak.
Caddede insanlar gezinecek.
Oda bu sırada işe karışacak, Adamı dışına çıkaracak. Çıkmak öbür fiillere komutan çıkacak,
Merdivenlere indir komutunu verecek. Merdivenler onu bir kapıya itecek.
Kapıya açıl komutu gelecek. Kapı bu işi adama yaptıracak. Evin içi dışına dönecek,
Burada adama karış komutu ulaşacak.
Adam saf saf yanaşacak,
Bakmaya alışmak adama gördürecek. Görmek adamı sürekli bunaltacak. Adam gördükçe şaşıracak, Şaşırdıkça sürekli görecek.
Adam bilmek fiilini arayacak, Ama bulamayacak. Adam geleni geçeni kendi sanacak.
Bu ne kadar çok kendim deyecek.
Hep başkalarını görecek.
Hani ben, nerede ben deyecek. Anlamak isteyecek ─ bir istemeseydi─ . Anlamakla bunu istemek yan yana gelecek
Bir çağ bitecek, biri başlayacak. Neden-, niçin-, nasıl’a yönelecek ─ ya yönelmeseydi─ . Anlamak fiili ─ ister istemez─ birden adama verilecek.
Adamın durumu belirecek, hızı gelişecek. Ayarı insanca bozulacak. Neleri anlamalı, neleri değil, ayıramayacak.
Başka-kendilerini görünce şaşıracak. Kendi-başkalarını onlarla karıştıracak.
Önünden boyuna başkaları geçecek,
Önünden boyuna kendisi geçecek, Bu ne kadar çok ben deyecek.
Aralarında bir yabancı arayacak.
Kendinde bir yabancı arayacak.
Bu ne kadar çok yan yana ben deyecek.
Ben kendime nereden gireyim deyecek. Ben kendimden nasıl çıktım deyecek,
Ne zaman deyecek, niçin deyecek. ─ Deyecek de ne olacak─
Olan olacak olduğunca, olacağınca. Bu andan o ana olanca.
İş işden geçecek.
Adama bir yardımcı fiil birden düşecek. Adam onu ilkin bir şey sanacak. Onunla düşünmeye alışacak. Düşünceleri onunla kör-topal gidecek.
Adam bundan şımaracak. Dur şununla bir iş göreyim deyecek, Eline cebi değecek. Adam ile tabancası birleşecek.
O anda bütün öbür fiiller ondan geri alınacak. Adam ateş edecek. Bütün fiiller ona geri verilecek..
Adam birini vuracak.. Adam kendini vuracak.. Adam beni vuracak. Bilecek.. Ler, siniz.
Perde burada inecek. Perdenin önündekiler donup kalacak.. Lar, sınız.
Perdenin arkasındakiler bekleyecek.. Ler, siniz.
Bir ölü yerde uzanık yatacak. Vuranı görenler vurulanı görmek isteyecek. Tıklım tıklım insanlar eğilecek.
Kim baktıysa görecek. Yerde kendini görecek.
Hepsi başkayı umduğunda şaşıracak. Dışlarına binlerce A çıkacak. A’lar çelik teller gibi dolaşacak.
İçlerine birer nefes Hi dolacak. Yerde yatanda herkes kendini tanıyacak.
Bir perde aralanacak Vuran ortaya çıkacak. Ortaya çıkanda herkes kendini tanıyacak. Herkes kendini tanıyınca iş bitmeyecek, Başlayacak.
(Özdemir Asaf) şiirinden esinlenmeler...
Paftalar:
Rapor:
Rutinler, günlük ölçekte olabileceği gibi daha büyük ve küçük ölçeklerde de olabilirler ve boyutlarından bağımsız olarak birbirleriyle ve diğerleriyle etkileşim halindedirler. Bu devinimsel hareketlerin ilk nasıl ortaya çıktığını ya da neyin ona sebep olduğunu bulmak neredeyse imkansızdır. Fakat onların izlerini, tekrarlar olarak önümüze çıkmalarından anlamlandırabiliriz. Bir anlamda rutinler, başlangıcından sonuna yürünebilen birer yoldur. Başka bir anlamda ise uçlar arasında gidip gelen bir sarkaçtır ya da devinimsel hareket eden bir saattir. Bu karmaşık ilişkiler arasında bazen daha kısa aralıklarla tekrarlanırken, bazen ise çok uzun zamanlarda bir kendini gösterir. Mesela, her gün kalkmamız, evden sokağa çıkmamız, diğer insanlarla etkileşime geçmemiz sık bir rutin olabilir. Fakat bunun içinde insan ilişkileri ve arka planda halkların da etki alanında, buna benzer küçük rutinler vardır ki, önceki durumun tam tersidir. Aynısı, daha büyük ölçekte de geçerlidir. Büyük bir şey olmasın, bekliyoruz.
Rutinler... Belki değişmeyen ahlaki değerler ya da diğerlerinin değişimine direnen o güven alanı. Alışılmış olan ve unutmayan. Tekrarlar ve kendi içinde tekrar eden bir tekrar. Belki biraz saplantı. Belki bir anıya, bir hisse geri dönme isteği. Küçük. Büyük. Belli-belirsiz. Hep kaçtığımız, ama sonunda geri döndüğümüz o yol. Kaosun içinde paketlenmiş bu küçük anlamlandırma çabamız. Tutunuyoruz sımsıkı ve kendimizi rahatlatıyoruz. Oyunun sonunu tahmin etmeye çalışıyoruz.
Bu "rutin" yorumu, Özdemir Asaf'ın "Başka-Kendilerimiz ile Kendi-Başkalmamız Ve Kendi-Başkalmamız ile Başka-Kendilerimiz Arasında" adlı şiirini okuduktan ve bende oluşturduğu hissiyattan ortaya çıkmıştır.
Uyanıyoruz
Doğruluyoruz
Adım atıyoruz
Etrafımıza bakıyoruz
Dünya'yı görüyoruz
Mekânı algılıyoruz
Merdivenlerden iniyoruz
Sokağa çıkıyoruz
Konuşuyoruz
Başkalarında kendimizi görüyoruz
Bulamıyoruz
Tekrar deniyoruz
Bulmak istiyoruz
Sonunda buluyoruz
Bulmamayı diliyoruz
Değişmek istiyoruz
Kendimizle yüzleşiyoruz
Sorguluyoruz
Toplumda kendimizi görüyoruz
Kendimizde toplumu görüyoruz
Yargılıyoruz
Kabul görüyoruz
Perde aralanıyor
Seyirciyle tanışıyoruz
Tanışmakla iş bitmiyor
Asıl iş başlıyor